Kościół Koptyjski opiera się na nauce świętego Marka który przyniósł chrześcijaństwo do Egiptu za panowania rzymskiego imperatora Nerona, w pierwszym stuleciu po narodzeniu Jezusa Chrystusa. Św. Marek był jednym z czterech ewangelistów, autorem najstarszej ewangelii kanonicznej. Chociaż obecnie koptowie w pełni są złączeni w jedną całość ze współczesnym narodem egipskim, to zachowali wierność Jezusowi Chrystusowi i są dumni ze swego wkładu w rozwój chrześcijańskiego świata. Kościół Koptyjski uważa iż jest mocnym i znaczącym obrońcą wiary chrześcijańskiej.

Największą chwałę Kościoła Koptyjskiego stanowi jego Krzyż. Koptowie są dumni z prześladowań jakich doświadczali, a z których pierwsze miało miejsce 8 maja 68 r n.e., kiedy ich patron święty Marek został zamordowany w poniedziałek wielkanocny przez rzymskich żołdaków, którzy włóczyli go ulicami Aleksandrii.

Koptowie byli prześladowani przez niemal każdego władcę Egiptu. Duchownych koptyjskich torturowano i skazywano na wygnanie nawet przez ich chrześcijańskich braci po rozłamie chalcedońskim w 451 r., i to aż do zdobycia Egiptu przez Arabów w roku 641. Duma koptów uwydatnia się w ich krzyżu. Koptowie sporządzili sobie nawet specjalny kalendarz, zwany Kalendarzem Męczenników. Koptyjska era - według Kalendarza Męczenników - zaczyna się 29 sierpnia 284 r. n.e., jako uczczenie pamięci tych, którzy umierali dla wiary za czasów panowania rzymskiego imperatora Dioklecjana.

Koptów w Egipcie można rozpoznać po tym, że na przedramieniu mają wytatuowany krzyż.

Krzyż koptyjski - krzyż grecki o ramionach zwieńczonych trzema trójkątami, symbol Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego Tewahedo powstałego w IV wieku.

Papież Szenuda III, zwierzchnik Kościoła koptyjskiego w Egipcie był jednym z najbardziej rozpoznawanych liderów religijnych chrześcijańskiego świata, nie tylko na Bliskim Wschodzie. Dzięki aktywnej działalności misyjnej zagranicą oraz odważnej obronie praw Kościoła koptyjskiego, do którego należy ok. 10 procent egipskiej ludności, papieżowi udało się uwrażliwić świat na problemy jednej z najstarszych denominacji chrześcijańskich na świecie.

W czasie rządów papieża Szenudy zmniejszała się ilość wiernych Kościoła koptyjskiego w Egipcie i jednocześnie rosła za granicą, szczególnie w Ameryce Płn. i Europie – stało się tak z powodu zmasowanych aktów terroru na koptyjskie cerkwie i innych form prześladowania koptyjskiej mniejszości ze strony muzułmanów.

Krzyże etiopskie wyróżniają się przepiękną ornamentyką, dużą różnorodnością form i kształtów. Wykonywane są ze złota, srebra, mosiądzu, niklu i drewna. Używane są w liturgii, tatuowane na czole lub dłoni, noszone w postaci wisiorków. Etiopczycy wierzą, że posiadają one również poza symboliką religijną, wręcz magiczną moc uzdrawiania. Małe krzyżyki symbolizują apostołów, a większe Trójcę Świętą. Każdy z większych ośrodków kultu religijnego posiada indywidualny, niepowtarzalny wzór krzyża. Krzyż był dla etiopskich chrześcijan bardzo ważny od zarania ich państwowości. Pierwszy chrześcijański król - Ezana umieścił już w IV wieku jego symbol na monetach. Etiopskie krzyże ewoluowały przez wieki i dziś podobne bogactwo form nie występuje nigdzie indziej na świecie. Etiopskie krzyże wykonywane są ręcznie głównie przez mnichów i rzemieślników. Egzemplarze metalowe powstają według prastarej technologii wosku traconego. Technologia ta polega na wykonaniu woskowego prototypu, który oklejany jest gipsem. Następnie do środka wlewany jest płynny metal, zostaje wytopiony wosk i odlew przyjmuje planowany kształt. Po rozbiciu formy odlew ten jest najczęściej jeszcze dodatkowo szlifowany. Formy krzyży oparte są o zasady świętej geometrii, co widać w harmonijnych kształtach i proporcjach. Aby odczytać ukryte symbole, należy poznać podstawy etiopskiej symboliki cyfr. I tak trójka symbolizuje Trójcę Świętą, czwórka Ewangelistów i cztery strony świata. Piątka odpowiada ranom Chrystusa bądź gwoździom, którymi przybito go do krzyża. Dziewiątka jest liczbą świętych syryjskich czczonych przez Etiopski Ortodoksyjny Kościół. Dwunastka symbolizuje apostołów, zaś trzynastka reprezentuje dwunastu apostołów i Chrystusa.

Ta różnorodność kształtów i różnych ornamentów krzyży etiopskich zmobilizowała mnie do pokazania bogatej ornamentyki w innej wierze, a mianowicie buddyzmie chińskim. Dwie różne religie, nasza chrześcijańska a buddyzm. Buddyzm pomija kwestie boskości, świata nadprzyrodzonego i duchów, zaś chrześcijaństwo bardzo silnie akcentuje ów aspekt metafizyczny, który stanowi solidną podbudową (i centrum) całej doktryny. Osią centralną chrześcijaństwa jest bowiem wiara w Boga, który zesłał na ziemię swojego syna – Jezusa Chrystusa. Ten, przez Swoją śmierć na krzyżu, zbawił ludzkość i zmartwychwstał, pokonując w ten sposób śmierć. Doktryna buddyzmu oparta jest natomiast na przemyśleniach Buddy („Oświeconego”, „Przebudzonego”) dotyczących prawdy o cierpieniu oraz naturze każdego człowieka.

Chrześcijaństwo ustanowiło siedem sakramentów świętych: 1. Chrzest, 2. Bierzmowanie, 3. Eucharystię, 4. Pokutę, 5. Namaszczenie chorych, 6. Kapłaństwo, 7. Małżeństwo. Czegoś podobnego nie ma w buddyzmie. Jedynym świętym nakazem jest tutaj medytacja i samodoskonalenie.

Nie ma winy w tym, że ktoś urodził się na przykład w Tybecie, gdzie nie poznał Pana Jezusa. Jeśli tam będzie żył zgodnie z sumieniem, szukając – może nawet nieświadomie – woli Bożej, to Pan Jezus może go zbawić. Ale jeśli ktoś świadomie i z własnego wyboru odrzucił Prawdę, którą poznał, jeśli ktoś jej zaprzeczył, to sytuacja zmienia się radykalnie; przestrzeń miłosierdzia, które się samemu odrzuciło, drastycznie się kurczy. Tak jest ze  wszystkimi religiami. Medytacja chrześcijańska ma nas zawsze prowadzić ku Panu Bogu, natomiast medytacja wschodnia prowadzi mnie najpierw ku mnie samemu, a później ostatecznie ku pustce, nicości. Kiedy jako chrześcijanin modlę się – nawet w umyśle – zwracam się do kogoś, a nie jedynie się wyciszam, aby doświadczyć oświecenia. Mamy czasem pokusę, by uznać, że jeśli modlitwa dokonuje się  w milczeniu, to ona jest jakby mową wewnętrzną. Ale tak nie jest.

Ważnym symbolem buddyzmu jest Koło Dharmy.

Starałem się znaleźć graficzne podobieństwo tych symboli religijnych. Chyba mi się udało.

1. Plac św. Piotra w Watykanie widziany z góry. Widoczny jest ośmioramienny krzyż solarny.

2. Krzyż słoneczny w ruinach miasta Efez.

Krzyż słoneczny, słoneczny krag (krzyż kolisty) - forma krzyża znana od wieków wyznawcom religii przedchrześcijańskich, w której równoramienny krzyż umieszczony jest w okręgu. Koło z dwiema przeciętymi osiami to jeden z najstarszych symboli solarnych Indoeuropejczyków – powszechnie występujący u Celtów, ale którego motyw pojawiał się także u Słowian wschodnich. Jako krzyż wpisany w krąg, wyraża szczególny związek nieba i ziemi. Symbol punktu środkowego, wyrównanie cech aktywnych i biernych w charakterze człowieka doskonałego. W północno-zachodniej Europie czasów pogańskich stał się z kolei atrybutem nordyckiego boga Odyna, inaczej Wodana. Znany również w Ameryce przedkolumbijskiej, jak i w całym basenie Morza Śródziemnego od co najmniej 3500 lat. Jako symbol słońca znany był również u Azteków. Współcześnie, najbardziej znana forma tego symbolu występuje pod nazwą krzyża celtyckiego, którego kształt po drobnej modyfikacji (by w większym stopniu przypominał krzyż łaciński) przejęli chrześcijanie zamieszkujący Brytanię i Irlandię. W chrześcijaństwie znany również jako krzyż konsekracyjny. Krzyż słoneczny w kontekście symboliki solarnej w formie czerwonego krzyża na żółtej tarczy słonecznej (pierwotnie z 28 promieniami symbolizującymi państwa europejskie), na niebieskim tle stanowić miał sztandar ruchu paneuropejskiego.

Wszystkie ważne wydarzenia z życia Chińczycy łączą z wieloma symbolami i tradycjami, które miały już swój początek w starożytności.

Kultura chińska posiada tradycyjny przepych symboli, którego my ludzie zachodu możemy jedynie pozazdrościć. Symbole mówią do nas nie tylko poprzez istoty, ale też znaki, które fantastycznie łączą się w całość i zmuszają odbiorcę do odkrycia drugiego dna, nie tylko połowicznego znaczenia.

Postacie Buddy przedstawianych w różnych pozach jako znaki Buddy, czyli tak zwane mudry. Oznaczają gest dłoni, symbol lub znak pieczęci. Są to więc w tym wypadku symboliczne ruchy rąk, które wykonuje Budda, by obudzić pewne stany umysłu.

Czyli krótko: Budda z podniesioną ręką symbolizuje zwrócenie się do nieba i odwrócenie od rzeczy, które mogą powodować jakikolwiek niepokój. Jest to stan uzyskany bezpośrednio po oświeceniu i drugi posążek: Budda siedzący w pozycji lotosu to po prostu Budda medytujący. Medytacja jest ważną zasadą buddyzmu. Bez wchodzenia w szczegóły, Budda siedzi ze skrzyżowanymi nogami z założonymi na kolanach rękami. Taki wizerunek Buddy jest najbardziej znany.

Chińskie symbole zazwyczaj nie pokrywają się z europejskimi. Np. chryzantema, w Polsce uważana za dekoracyjny kwiat nagrobny, w Chinach jest symbolem młodości. Kolor biały symbolizujący w Europie czystość i niewinność, dla Chińczyków jest barwą żałoby.

Cyklu życia Chińczyków nie wyznacza miesiąc, ale rok. Zwierzęta odgrywają bardzo ważną rolę nie tylko w chińskich  wierzeniach, tradycji i świętach, ale też w życiu codziennym Chińczyków. Do każdego roku przypisana jest   charakterystyka zwierzęcia, które w nim panuje. Według legendy Budda zaprosił do siebie pewnego dnia wszystkie okoliczne zwierzęta. Z zaproszenia skorzystało zaledwie dwanaście: szczur, bawół,  tygrys, królik, smok, wąż, koń, koza, małpa, kogut, pies i świnia. W dowód wdzięczności Budda powierzył każdemu z nich panowanie nad jednym rokiem w   cyklu. Od tej pory każdy rok nosi nazwę określonego zwierzęcia. Oprócz cyklu związanego ze zwierzętami, istnieje w Chinach także cykl 60-letni, związany z panowaniem jednego z pięciu żywiołów: wody, drewna, ognia, ziemi i metalu.Rzeźby zwierząt umieszczane są również na dachach domów i stanowią symbol prestiżu ich właściciela. Ważna jest tu ich   ilość − największa dozwolona liczba figur to osiem, przy czym nie liczy się zwierząt skrajnych, po bokach.

Zodiak chiński podobnie jak zodiak europejski składa się z 12 znaków. Jednak w przeciwieństwie do zachodniego, cały cykl dzieli się nie tylko na miesiące, ale także 12 lat oraz 12 podwójnych godzin doby. Co więcej, lata również są notowane w cyklu dwunastostopniowym w oparciu o ruch Jowisza. Do oznaczania poszczególnych części cyklu używa się ziemskich gałęzi.

Pozwolę sobie przedstawić  znak najbardziej kobiecy ze wszystkich chińskich znaków zodiaku. Jest to znak Owcy Nawiązuje do owiec ze stada dobrego Samarytanina. Owca jest cnotliwa, uczciwa i łatwo nawiązuje kompromisy, co nie oznacza jednak, że jest uległa. Bywa nieśmiała. To duch artystyczny, ale zdominowany przeważnie przez negatywne uczucia i zamknięty w sobie. Osobowość Owcy przepełniona jest współczuciem, empatią. Ma skłonność do szybkiego przebaczania. Ze zrozumieniem odnosi się do wad i porażek innych ludzi. Nienawidzi rygorystycznych programów, planów i harmonogramów, których należy bezwzględnie przestrzegać. Krytyka bezzasadna powoduje w nim złość, ale czasami nie potrafi się pogodzić z realiami i nie przyjmuje szczerych uwag od przyjaciół. Kocha dzieci i zwierzęta, lubi przebywać razem z rodziną na łonie natury. Nie potrafi ukrywać uczuć. Miewa zmienne nastroje przez co strasznie trudno jest mu pracować pod presją czasu. Wymierza sobie cele, które ciężko osiągnąć. Skromny, spokojny i stonowany podejmuje decyzje sam bez uzewnętrzniania swoich uczuć. Jak lew broni zacisza domowego ogniska oraz najbliższych osób, chociaż nienawidzi walki. Jeśli Owca zostaje wciągnięta do dyskusji zawsze stara się zachować spokój i dystans – zabiera głos nie okazując swojego zaangażowania. Nie spotkasz rozwścieczonej Owcy – zawsze skrzętnie ukrywa swoje emocje. Jako dziecko Owca ma zawsze wysoko postawioną poprzeczkę i stara się sprostać oczekiwaniom rodziców. W Chinach mocno wierzy się w to, że szczęście uśmiecha się do Owiec, ponieważ mają one dobry charakter i czyste serce. Nie szczędzą czasu i pieniędzy, aby pomóc innym. Kiedy nie wiesz, gdzie się zwrócić, a nie masz pieniędzy, możesz być pewny, że Owca zaangażuje się w to, aby Ci pomóc. Zawsze będzie mieć zapewnione z jej strony jedzenie, schronienie i ubranie. To działa w dwie strony, bo gdziekolwiek Owca pójdzie to zawsze uzyska pomoc ze strony innych ludzi. Osoby urodzone w tym znaku są dobrymi małżonkami. Mogą jednak spodziewać się pewnych trudności zimą.

Owca jest ósmym zwierzęciem chińskiego zodiaku. Uważa się ją za symbol dziecięcego oddania (xiao), gdyż klęczy przed matką, kiedy ssie. Może jednak być również symbolem yang, męskiej siły. Większe niż dla Chińczyków znaczenie miały owce dla koczowniczych lodów w Tybecie czy Mongolii. Wierzono tam, że u progu zimy można posiać kości owiec, a wiosna urodzą się z ziemi młode, zwykle nie odróżnia się owcy od kozy, która nazywa się również „górską owcą”(shanyang).

Przeglądając różne publikacje zauważyłem, że wspólną czy magiczną liczbą dla wszystkich religii jest cyfra 7, wyróżnia się bogatą symboliką. W wielu mitologiach i religiach świata jest symbolem całości, dopełnienia, symbolizuje związek czasu i przestrzeni. Siedem Cudów Starożytnego Świata: Piramida Cheopsa, Wiszące ogrody Semiramidy w Babilonie, Świątynia Artemidy w Efezie, Posąg Zeusa w Olimpii, Mauzoleum w Halikarnasie, Kolos Rodyjski i Latarnia morska w Faros. Cyfra siedem to bez wątpienia liczba magiczna, wiele narodów uważało ją za niezwykłą, wyjątkową. Cyfra siedem to liczba uważana za mistyczną a w kulturze chińskiej, w buddyzmie liczba 7 (七, qī) jest liczbą yang, w mistyce wiązana jest jednak z pierwiastkiem yin. Symbolizuje siedem gwiazd tradycyjnej chińskiej astronomii (Słońce, Księżyc i pięć planet). Siódmego dnia siódmego miesiąca księżycowego obchodzone jest święto Qiqiao, poświęcone Zhinü i Niulangowi. Liczba 7 odgrywa także dużą rolę w kulcie zmarłych. Wierzono, że przez siedem tygodni po śmierci dusza zmarłego stopniowo rozstaje się ze światem. W tym czasie co siedem dni składa się ofiary i odprawia ceremonie. Buddyzm chiński jest bardzo trudną do zrozumienia religią, której istotą jest dążenie do doskonałości.

My również mamy swoje siedem, a dokładnie 7 skarbów naszego narodu. Wiele skarbów zostało utraconych bezpowrotnie wskutek burzliwych dziejów historii. Jednak niektóre z nich przetrwały do naszych czasów, stając się  chlubą i dumą dziedzictwa narodowego.

Te unikatowe skarby prezentuję w serii „monet zastępczych”. Wszystkie numizmaty na awersie mają ten sam wzór.  Centralnie, w otoku: w górnej części - orzeł w koronie, w dolnej części napis w poziomie: SKARBÓW 7, pod nim napis półkolem: NON OMNIS MORIAR (sentencja łacińska) - "nie wszystek umrę", na obrzeżu, kołowo napisy: SKARBY NARODOWE RZECZYPOSPOLITEJ (od lewej strony, ku górze i do prawej strony) oraz rok emisji - 2010 - (u dołu).

Wszystkie żetony wyemitowano w wersji w mosiądzu i mosiądzu niklowanym.

Średnica - 29 mm;

Nakład po – 950 sztuk;

Bok – gładki;

Producent - MSP NUMIZMATY

Emitent - P.H.U. MAELKO

Unikatową serię tworzą następujące numizmaty:
a/ WŁÓCZNIA ŚWIĘTEGO MAURYCEGO,
b/ KIELICH KRÓLEWSKI Z TRZEMESZNA,
c/ SZCZERBIEC – MIECZ KORONACYJNY KRÓLÓW POLSKI,
d/ DUKAT KRÓLA WŁADYSŁAWA I ŁOKIETKA,
e/ DZWON ZYGMUNTA – SPIŻOWE SERCE POLSKI,
f/ RÓG BRACTWA KOPACZY WIELICKICH,
g/ OPRAWA MODLITEWNIKA KRÓLOWEJ ANNY JAGIELLONKI.

Rewers:
Centralnie, w otoku włócznia św. Maurycego, z jej prawej strony, w pionie data: 1000, z lewej strony włóczni napis półkolem, w dwóch wierszach, w języku łacińskim, na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: WŁÓCZNIA ŚWIĘTEGO MAURYCEGO.

Rewers:
Centralnie, w otoku kielich królewski z Trzemeszna, z jej lewej i prawej strony podzielona data: 11 - 80, wokół napis w języku łacińskim od lewej strony, ku górze i do prawej strony żetonu; na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: KIELICH KRÓLEWSKI Z TRZEMESZNA.

Rewers:
Centralnie, w otoku szczerbiec - miecz koronacyjny królów Polski, z jej lewej strony: "Α", z prawej strony: "ω", wokół napis w języku łacińskim od lewej strony, ku górze i do prawej strony żetonu, na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: SZCZERBIEC - MIECZ KORONACYJNY KRÓLÓW POLSKI.

Rewers:
Centralnie, w otoku replika dukata króla Władysława I Łokietka, wokół napis od lewej strony, ku górze i do prawej strony: PIERWSZY POLSKI DUKAT; na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: DUKAT KRÓLA WŁADYSŁAWA I ŁOKIETKA.

Rewers:
Centralnie, w otoku dzwon Zygmunta, z dwóch stron jego serca podzielona data: 15 - 26, wokół dzwonu od lewej strony, ku górze i do prawej strony napis w języku łacińskim; na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: DZWON ZYGMUNTA – SPIŻOWE SERCE POLSKI.

Rewers:
Centralnie, w otoku róg Bractwa Kopaczy Wielickich, nad nim w poziomie data: 1534, z lewej i prawej strony podzielony napis: DAR ŻUPNIKA -- SEWERYNA BONERA, na obrzeżu, kołowo napisy od lewej strony, ku górze i do prawej strony: RÓG BRACTWA KOPACZY WIELICKICH.

Rewers:
Centralnie, w otoku oprawa modlitewnika królowej Anny Jagiellonki; wokół, od lewej strony, ku górze i do prawej strony napis: OPRAWA MODLITEWNIKA KRÓLOWEJ ANNY JAGIELLONKI.